powrót do strony głównej - kliknij na logo!

WAŻNE I PRZYDANTE DOKUMENTY

Podczas rejestracji motolotni jednym z dokumentów, które będą od nas wymagane jest samodzielnie napisana Instrukcja Eksploatacji Motolotni. Publikujemy niżej taki dokument. Chcąc go wykorzystać do własnych potrzeb, należy oczywiście pozmieniać niektóre dane (parametry skrzydła, silnika, osiągi, ograniczenia etc..)

Generalnie szkielet Instrukcji da się dostosować do każdej motolotni. Zawiera wszystkie niezbędne dane.

Miłej lektury. Miłego i twórczego przerabiania i....przyjemnych lotów.

Instrukcja Ekspolatacji Motolotni składa się z dwóch części: Dane techniczne i Instrukcja Wykonywania Lotów

 

 

DANE TECHNICZNE lotni z napędem Stratus - Buran

1. SKRZYDŁO

Typ skrzydła - Stratus E3 użyte materiały - rury duralowe PA6, PA7, blachy na okucia ze stali 45 i HGSA, typowe elementy złączne ze stali stopowych. Plecione linki stalowe. Pokrycie - dakron.

• rozpiętość - 10,6 m
• powierzchnia nośna - 14,6 m2
• wydłużenie l - 7,2
• kąt wierzchołkowy - 126 o

2. WÓZEK

typ wózka - MotoGapa, jednomiejscowy, zbudowany z kabiny szybowca PW "GAPA"

użyte materiały - kompozyt szklano-epoksydowy, rury duralowe PA6, kształtowniki duralowe PA6, podwozie z kół od motorynki i taczki, elementy złączne ze stali stopowych, zbiornik paliwa kompozytowy.

• długość - 2,2 m
• szerokość - 1,7 m
• rozstaw kół - 1,5 m
• baza podwozia - 1,75 m

wyposażenie elektryczne - 12 V, akumulator żelowy 10 Ah

wyposażenie tablicy przyrządów:

wysokościomierz , prędkościomierz , wariometr , obrotomierz elektroniczny z woltomierzem

termometr temperatury silnika , stoper elektroniczny, busola

zbiornik paliwa - pojemność 20 l

3. SILNIK

typ - BURAN

producent - Rosja

nr fabryczny - 043756

• pojemność skokowa - 600 ccm
• typ - dwucylindrowy, rzędowy, chłodzony powietrzem, wolnossący dwusuw z zasilaniem gaźnikowym
• moc nominalna - ok. 35 KM przy 5600 obr/min
• maksymalne dopuszczalne obroty - 6100 obr/min
• obroty biegu jałowego - 1800 - 2100 obr/min
• paliwo - mieszanka benzyny B95 z olejem syntetycznym w stosunku 1:40
• chłodzenie wymuszone integralną dmuchawą, napędzaną paskiem klinowym
• filtr powietrza - siatkowy
• świece zapłonowe -BOSCH N7Y lub podobne o takiej samej wartości cieplnej

instalacja elektryczna:

• wysokiego napięcia; iskrownikowa, pojedyncza
• niskiego napięcia; 12 V bez regulatora napięcia

rozrusznik - ręczny, samoczynnie zwijany, uruchamiany także z miejsca pilota

przekładnia śmigła - mechaniczna, zębata pracująca w kąpieli olejowej o przełożeniu 1:2,5

śmigło - drewniane, stałe dwułopatowe, nie okute

• średnica - 160 cm
• skok geometryczny - 75 cm

dolna granica ciągu statycznego przy mocy startowej - 90 kG

OSIĄGI MOTOLOTNI :

• prędkość minimalna - 40 km/h
• prędkość przelotowa - 65 km/h
• prędkość maksymalna - 80 km/h
• prędkość dopuszczalna - 90 km/h
• doskonałość obliczeniowa - ok. 9
• maksymalne wznoszenie przy obciążeniu dopuszczalnym - 2,5 m/s
• minimalna prędkość opadania w locie swobodnym - 1,5 m/s
• rozbieg i dobieg na nawierzchni trawiastej - max. 50 m

MASY:

• masa własna skrzydła - 35 kg
• masa własna wózka - 75 kg
• masa własna motolotni - 110 kg
• dopuszczalna masa startowa - 233,6 kg

OGRANICZENIA:

• maksymalny czas pracy silnika na mocy startowej - 3 min.
• maksymalne obciążenie powierzchni nośnej 16 kg/m2
• dopuszczalne przeciążenia w locie: +3/-1,5
• dopuszczalny zakres temperatury powietrza do eksploatacji motolotni: -10 oC, +30 oC
• dopuszczalne prędkości wiatru:

• czołowy - 8 m/s
• boczny - 4 m/s
• tylny - 2 m/s

znaki rejestracyjne: APL - WSF

 

INSTRUKCJA WYKONYWANIA LOTÓW na lotni z napędem MOTOGAPA

1. Lotnia z napędem zwana dalej krótko motolotnią służy do latania rekreacyjnego. Jest motolotnią jednoosobową. Zabrania się wykonywania lotów w dwie osoby, nawet gdy pilot posiada uprawnienia do lotów pasażerskich.

2. Loty można wykonywać tylko wtedy, gdy:

2.1 Motolotnia ma aktualny wpis sprawności technicznej

2.2 Wykonujący loty posiada ważne ubezpieczenie OC i NW

2.3 Wykonujący loty posiada niezbędne kwalifikacje potwierdzone Kartą Wyszkolenia do wykonywania zamierzonych lotów.

3. Przygotowanie motolotni do lotów

3.1 Przed wykonaniem przeglądu motolotni powinno się ją wyhangarować.

3.2 Przegląd przed lotami należy rozpocząć od wózka.

3.2.1 Sprawdzamy stan ogumienia, ciśnienie w kołach wózka (koło przednie 2,0 atm., koła podwozia głównego 2,2 atm.). Sprawdzamy stan łożyskowania i ewentualne wycieki smaru z łożysk. Sprawdzamy połączenie cięgna hamulca z pedałem i dźwignią tarczy koła przedniego. Sprawdzamy zawleczki zabezpieczające nakrętki ośki koła przedniego.

3.2.2 Sprawdzamy stan połączenia i ślady kontrolne na śrubach mocujących goleń podwozia głównego do kabiny. Sprawdzamy mocowanie (4 śruby) masztu do wózka. Sprawdzamy śruby mocujące łoże silnika do wózka.

3.2.3 Następnie sprawdzamy stan elementów elastycznych mocowania silnika do łoża oraz śruby mocujące silnik, śruby mocujące przekładnię, śruby mocujące śmigło. Oglądamy śmigło, szukając ew. pęknięć lub rozwarstwień drewna, zwracając szczególną uwagę na końcówki łopat. Obracamy ręcznie śmigło kontrolując płaszczyznę obrotu. Ew. odchylenia końcówek od płaszczyzny nie mogą przekraczać 1 mm.

3.2.4 Sprawdzamy ew. podcieki oleju z przekładni i paliwa z komory pływakowej gaźnika. Kontrolujemy stan opasek zaciskowych na przewodach instalacji paliwowej oraz stan gumy ręcznej pompki paliwa.

3.2.5 Badamy stan śrub mocujących pasy bezpieczeństwa, siedzenie pilota oraz tablicę przyrządów.

3.2.6 Przegląd wózka kończymy kontrolą tablicy przyrządów: Zerujemy wskazania wysokościomierza, sprawdzamy stan przewodów elastycznych łączących przyrządy z dajnikem ciśnienia dynamicznego, sprawdzamy drożność rurki Pitota. Po włączeniu zasilania (wyłącznik nr 1.) kontrolujemy napięcie akumulatora - wskazówka powinna znajdować się na żółtym polu. Sprawdzamy stan przewodów elektrycznych przy tablicy i silniku - szukając ew. uszkodzeń ich zamocowań.

3.2.7 Po sprawdzeniu ilości paliwa - rurka elastyczna za siedzeniem pilota - ew. dopełniamy zbiornik do pełna mieszanką benzyny bezołowiowej 95 z olejem syntetycznym w proporcji 1:40.

3.3 Kontrola skrzydła i elementów mocowania.

3.3.1 Kontrolujemy zabezpieczenia śrub mocujących rurę wózek-maszt.

3.3.2 Kontrolujemy zabezpieczenie śrub sterownicy.

3.3.3 Kontrolujemy, wchodząc na goleń podwozia, stan węzła głównego zawieszenia skrzydła - zwracając szczególną uwagę na zabezpieczenia nakrętek, ew. odkształcenia blach węzła, stan kostki (pęknięcia). Sprawdzamy sposób zapętlenia i mocowania kauszy linki asekuracyjnej.

3.3.4 Po rozchyleniu pokrycia oglądamy wnętrze skrzydła skupiając uwagę na widoczne węzły: mocowanie dźwigara, kil, mocowanie linki napinającej dźwigar, węzeł masztu.

3.3.5 Po przechylenia skrzydła do przodu zdejmujemy osłonę z centralnego wózka krawędzi natarcia i kontrolujemy stan rur krawędzi oraz mocowanie centralnego żebra. Zakładamy osłonę.

3.3.6 Przechylamy skrzydło na lewą stronę i od końcówki kontrolujemy osadzenie ścina w gnieździe oraz zakres jego swobodnego ruchu (tylko do góry! przy ruchach w dół powinien być wyczuwalny opór!). Patrząc wzdłuż dźwigara i rury krawędzi natarcia sprawdzamy ich stan. Rozsuwamy zamek błyskawiczny przy węźle mocowania dźwigara do krawędzi natarcia i kontrolujemy stan połączenia. Obchodzimy skrzydło od strony spływu i kontrolujemy osadzenie i zabezpieczenie każdego żebra górnego i dolnego.

3.3.7 Te same czynności wykonujemy przy prawej połówce skrzydła.

3.3.8 Kontrolę skrzydła kończymy dokładnym przeglądem linek: bocznych sprawdzając ich stan (pęknięcia, ew. korozja drutów) oraz mocowanie linek do sterownicy i dźwigara. To samo powtarzamy przy linka przednich i tylnych sterownicy. Optycznie kontrolujemy symetrię olinowania starając się wykryć ew. zapętlenia linek przy mocowaniach (sterownica, dźwigar, kil).

3.3.9 Kontrolę skrzydła kończymy sprawdzając optycznie stan pokrycia, szukając ew. pęknięć lub rozdać oraz mocowanie linek antyflatterowych do spływu i mocowanie ich do wierzchołka masztu.

4. Uruchamianie silnika

4.1 Do uruchamiania silnika wskazane jest zapewnić sobie pomoc drugiej osoby. Jej zadaniem jest przytrzymywanie motolotni za rurę lub "mordkę" wózka, zabezpieczając ją przed nieoczekiwaną jazdą. W wypadku samodzielnego uruchamiania silnika należy zawczasu zabezpieczyć się podkładając np. podstawki pod koła podwozia głównego.

4.2 W wypadku uruchamiania zimnego silnika należy postępować wg procedury A

PROCEDURA A - uruchamianie zimnego silnika BURAN

• jeżeli silnik nie był uruchamiany przez okres większy niż tydzień: wykręcamy świece zapłonowe, kontrolujemy ich stan i nie wykonując żadnych manipulacji przy gaźniku, przy otwartej maksymalnie przepustnicy kilkakrotnie za pomocą rozrusznika obracamy silnik. Wkręcamy świece starannie zakładając ich zabezpieczenie.
• jeżeli silnik był uruchamiany w okresie krótszym niż 7 dni postępujemy jak niżej: pompką ręczną pompujemy paliwo, równocześnie przyciskamy zatapiacz pływaka komory pływakowej aż do znacznego wypływu paliwa przez wlot powietrza do gaźnika manetkę gazu przestawiamy ok. 1-1,5 cm od położenia GAZ ZAMKNIĂTY
• włączamy główny wyłącznik instalacji elektrycznej
• włączamy włącznik zapłonu
• energicznie pociągamy za uchwyt rozrusznika, przytrzymując stopą lewej nogi goleń podwozia
• próby ponawiamy aż do uruchomienia silnika.
• gdy silnik ruszy, manetką gazy staramy się tak zwiększyć obroty (orientacyjnie do ok. 2 - 3 tys. obr/min.) aby pierwszy cylinder podjął ciągłą pracę. Silnik grzejemy do czasu, aż wskaźnik temperatury wskaże ok. 70-80 oC.

PROCEDURA B - uruchamiane ciepłego silnika BURAN

• jeżeli silnik jest bardzo nagrzany, uruchamiamy go z siedzenia pilota przy zamkniętym gazie.
• w wypadku przerwy w lotach ok. 0,5 h wskazane jest silnik trochę przelać lub uruchamiać przy włączonym ssaniu.

4.3 Po uruchomieniu silnika i zagrzaniu go, aż do osiągnięcia normalnej reakcji na gaz należy zająć miejsce pilota i przeprowadzić próbę silnika. Po wciśnięciu dźwigni hamulca manetkę gazu należy płynnym ruchem przesunąć na pozycję GAZ DUŻY. Obrotomierz powinien wskazywać przynajmniej 5 500 obr./min. Przez minimum 1 min. silnik powinien pracować na mocy startowej stabilnie.

5. Kołowanie

5.1 Po uzyskaniu ew. zgody Kierownika Lotów kołujemy na start.

5.2 Maksymalna prędkość kołowania nie może przekraczać 25 km/h. Przy kołowaniu z bocznym wiatrem należy trochę opuścić nawietrzną część skrzydła. Kołowanie jest dozwolone tylko ze ściągniętą sterownicą. Kołowanie należy wykonywać z zapiętymi pasami i z założonym kasku ochronnym.

6. Start

6.1 Przed uruchomieniem silnika sprawdzamy każdorazowo ilość paliwa. Po kontroli optycznej motolotni (linki, podwozie, mocowanie silnika i śmigła, tablica przyrządów) i upewnieniu się, że przy śmigle nie ma nikogo uruchamiamy silnik.

6.2 Po dopełnieniu niezbędnych formalności (zgłoszenie lotów do OKRL, uzyskanie zgody Kierownika Lotów) kołujemy na start.

6.3 Po zajęciu odpowiedniego miejsca na pasie startowym uruchamiamy stoper do pomiaru czasu lotu, jeszcze raz sprawdzamy przestrzeń na podejściu i płynnie dodając gazu rozpoczynamy rozbieg. W końcowej fazie rozbiegu, przed oderwaniem przednie kółko zdecydowanie podnosi się. Jest to objaw normalny! Po oderwaniu i ustabilizowaniu lotu zmniejszamy gaz, aż do uzyskania 1,5 - 2 m/s wznoszenia. Przy lotach po kręgu do uzyskania wysokości 100 - 200 m. kontynuujemy wznoszenie z tą prędkością. Przy lotach po trasie osiągamy nakazaną wysokość kontrolując temperaturę silnika i przy jej wzroście ponad normalną wartość na chwilę zmniejszamy prędkość wznoszenia.

7. Lot i lądowanie

7.1 Motolotnia jest dopuszczona do lotów przy maksymalnej prędkości wiatru 8 m/s. Zabrania się wykonywania na niej zakrętów ustalonych o przechyleniu większym niż 45 o.

7.2 Prędkość przelotowa przy neutralnym położeniu sterownicy powinna wynosić 65 km/h. Dopuszczalna prędkość 80 km/h. Prędkość podejścia do lądowania: w ZWA - 70 km/h, w TWA 75 km/h.

7.3 Nominalne zużycie paliwa: ok. 8 l/h lotu, co przy pojemności zbiornika paliwa (zużywalnej 20 l.) daje czas lotu 2h + 30 min. rezerwy nawigacyjnej.

7.4 Motolotnia przyziemia na koła podwozia głównego, później opuszczając na ziemię kółko przednie. Hamowanie na dobiegu należy ograniczyć do minimum - z wyjątkiem lądowania w ograniczonym terenie przygodnym. Po wylądowaniu pamiętać o zatrzymaniu stopera i zanotowaniu czasu lotu.

8. Sytuacje wyjątkowe i nienormalne stany lotu

8.1 W trakcie lotu, poza kręgiem nad lotniskowym należy zawsze wyszukiwać miejsce do lądowania awaryjnego na wypadek przerwania pracy silnika. Zasięg lotu szybowego można w przybliżeniu oszacować wg schematu:

wysokość lotu w metrach: 1,5 = czas lotu swobodnego w (s).

zasięg w locie prostym (bez niezbędnych manewrów do lądowania) równa się ilości minut lotu swobodnego w km. Przy powyższych szacunkach należy wnieść poprawki na zmniejszenie zasięgu w locie pod wiatr (zwiększenie w locie z wiatrem) oraz zapewnić sobie rezerwę wysokości na ew. manewry do lądowania.

8.2 Nienormalne stany lotu przy sprawnym sprzęcie, odpowiednich warunkach atmosferycznych i prawidłowym pilotażu nie mają prawa wystąpić!

9. Uwagi końcowe

W każdym wypadku należy tak planować swoje manewry w powietrzu i na ziemi, aby maksymalne zapewnić bezpieczeństwo własne i innych użytkowników przestrzeni. W szczególności kategorycznie zabrania się wykonywania lotów nad widzami oraz wykonywania manewrów nisko (poniżej 50 m.) nad ziemią.

Należy latać rozsądnie!

Instrukcję na podstawie doświadczeń własnych (niewielkich :) i opowieści kolegów, a także obliczeń i danych producentów sporządził:

Jacek Maria Jeliński